Prezentujemy tekst laureata akcji “Idee Liderów Przyszłości”! Specjalnie dla Kongresu Nowoczesnej Dystrybucji Mateusz Binkowski z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu przygotował tekst na temat ESG w biznesie i tym samym otrzymał zaproszenie na nasz kongres, który odbędzie się 26 maja 2025 roku. Zachęcamy do lektury!
***
Wprowadzenie
Jako społeczeństwo dotarliśmy do momentu, w którym coraz częściej patrzymy z szerokiej perspektywy na konsekwencje naszych działań i ich wpływ na otoczenie. Zaczynamy świadomie wykorzystywać dostępne zasoby oraz rozważać długoterminowe efekty podejmowanych przez nas działań. Lepiej rozumiemy procesy zachodzące między ludźmi i nasze potrzeby. Zmiany zachodzące w systemie wartości całego społeczeństwa prędzej czy później oddziałują na szeroko pojęty biznes. Odbywać się to może poprzez dostosowanie się biznesu do oczekiwań rynku lub bezpośrednie regulacje prawne. W rozważanym przypadku możemy mówić o efekcie będącym syntezą tych dwóch czynników, czyli o praktykach ESG. Samo ESG, czyli E – Environmental (środowisko), S – Social (społeczeństwo) i G – Governance (zarządzanie), powinno się traktować jako sposób mierzenia wpływu działalności firmy na rzecz środowiska naturalnego, klientów, dostawców, pracowników oraz wdrożenie ładu korporacyjnego1. Aktualnie dla wielu firm raportowanie ESG nie jest to kwestia wyboru, ale narzucony obowiązek, dlatego warto się zastanowić, jaki realnie może to mieć wpływ na prowadzenie biznesu. Z pewnością trzeba sobie uświadomić, że wprowadzenie ESG wiąże się zarówno z pozytywnymi, jak i negatywnymi efektami, na które powinno się odpowiednio przygotować2.
Jak przebiega wdrażanie ESG w firmie
Wdrożenie zasad ESG w organizacji to proces złożony i wieloetapowy. Niezależnie od wielkości firmy, pierwszym krokiem jest analiza obecnej sytuacji, zidentyfikowanie obszarów wpływu środowiskowego, społecznego i ładu korporacyjnego. Następnie konieczne jest opracowanie strategii, która nie tylko spełnia regulacyjne wymagania, ale również wpisuje się w cele i wartości firmy3.
Dla dużych podmiotów proces ten oznacza konieczność stworzenia dedykowanych zespołów, wdrożenia zaawansowanych systemów IT do zbierania i raportowania danych oraz przygotowania do spełnienia norm takich jak CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive)4 czy ESRS (Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju)5. Od 2025 roku raportowanie ESG staje się obowiązkiem dla dużych firm, a od 2026 – także dla notowanych MŚP. Firmy muszą więc zbierać dane o emisji gazów cieplarnianych, wdrożonych politykach równościowych czy wpływie na lokalne społeczności.
Dla mniejszych przedsiębiorstw wdrożenie ESG może oznaczać mniej skomplikowane procesy, ale wciąż stanowi to wyzwanie. Problemem jest często brak wiedzy, zasobów i odpowiednich narzędzi. Wdrożenie ESG staje się zatem nie tylko kwestią formalną, ale też organizacyjną i finansową.6
Perspektywa krótko a długoterminowa
Krótki horyzont czasowy przynosi raczej obciążenia niż bezpośrednie korzyści. Firmy muszą zainwestować w nowe systemy, przeszkolić pracowników, zbudować odpowiednią infrastrukturę raportową. Wymagania ESRS, które nakładają konieczność dokładnego raportowania danych niefinansowych, wiążą się z koniecznością analizy złożonych metryk i wprowadzenia systematycznego monitoringu. To duże wyzwanie, zwłaszcza dla firm, które do tej pory nie gromadziły takich danych7.
Nie bez znaczenia pozostaje też czynnik kulturowy, ESG wymaga często nowego podejścia do zarządzania, zwiększenia transparentności, dodatkowo ulec zmianie może sposób budowania relacji z interesariuszami. Dla wielu organizacji oznacza to przełomowy moment, ponieważ wymaga przebudowania systemu wartości i wypracowania nowych zwyczajów.
Z kolei długoterminowa perspektywa pokazuje zupełnie inny obraz. Firmy, które potraktowały ESG jako inwestycję, zaczynają zauważać konkretne korzyści: lepsze relacje z klientami i inwestorami, łatwiejszy dostęp do finansowania, większą odporność na kryzysy. Dzięki zbieraniu dużych ilości danych ESG pozwala identyfikować ryzyka na etapie, kiedy jeszcze można nimi zarządzać. To przekłada się na większą stabilność operacyjną i finansową.8
Bezpośrednie efekty wdrożenia ESG
- Wśród efektów, które mogą być bezpośrednio dostrzegalne po wdrożeniu strategii ESG wymienić należy:
- Zgodność z przepisami prawa – wdrożenie ESG to konieczność w świetle dyrektywy CSRD. Firmy, które nie przygotują się na nowe wymogi, mogą liczyć się z sankcjami, utratą wiarygodności lub trudnościami w utrzymaniu współpracy z dużymi klientami i instytucjami finansowymi9.
- Uporządkowanie procesów i danych – ESG wymusza wprowadzenie nowych standardów zarządzania, standaryzację danych i wdrożenie systemów, które ułatwiają raportowanie i analizę. To z kolei prowadzi do optymalizacji operacyjnej, od lepszego wykorzystania energii po sprawniejsze zarządzanie łańcuchem dostaw10.
- Poprawa zarządzania ryzykiem – dokładna analiza środowiskowych i społecznych zagrożeń pozwala firmie wcześniej reagować na kryzysy i minimalizować ich skutki. ESG staje się więc elementem strategii zarządzania ryzykiem11.
- Wysokie koszty początkowe – wdrożenie ESG wiąże się z koniecznością poniesienia znacznych wydatków, np. na zakup narzędzi IT, audyty środowiskowe, szkolenia i zatrudnienie specjalistów. Dla wielu firm, zwłaszcza z sektora MŚP, są to koszty trudne do udźwignięcia, które nie generują natychmiastowych korzyści finansowych12.
- Znaczący wzrost obciążenia administracyjnego – raportowanie ESG wymaga systematycznego zbierania, analizowania i dokumentowania danych niefinansowych, co oznacza znaczne zwiększenie nakładu pracy administracyjnej. W mniejszych firmach może to prowadzić do przeciążenia pracowników i dezorganizacji codziennych procesów operacyjnych13.
Pośrednie efekty wdrożenia ESG
- Oprócz bezpośrednich rezultatów, ESG przynosi też efekty pośrednie, które mają ogromne znaczenie dla długofalowego rozwoju:
- Lepszy wizerunek i reputacja – konsumenci i partnerzy biznesowi coraz częściej wybierają firmy, które działają odpowiedzialnie. ESG staje się więc elementem marki, który zwiększa zaufanie i lojalność interesariuszy14.
- Dostęp do finansowania – banki i inwestorzy preferują firmy transparentne i stabilne, w tym kontekście oznacza to takie, które wdrażają ESG. Oznacza to często niższe koszty kredytów i większą otwartość rynku kapitałowego15.
- Konkurencyjność na rynkach zagranicznych – w wielu krajach ESG jest już standardem. Firmy, które działają zgodnie z tymi zasadami, łatwiej nawiązują relacje międzynarodowe, zdobywają kontrakty i zwiększają swój zasięg16.
- Optymalizacja kosztów – ESG to także analiza efektywności wykorzystania zasobów. Dzięki temu firmy mogą np. zmniejszyć zużycie energii, ograniczyć odpady czy lepiej zarządzać personelem, to natomiast przekłada się na wymierne oszczędności17.
- Zwiększona lojalność pracowników – osoby młode, wchodzące na rynek pracy często mają wysoko w swoim etosie postawione wartości związane z środowiskiem i społeczeństwem. W związku z tym chętniej wybierają firmy z podobną kulturą i w konsekwencji ESG przyciąga talenty i wpływa na zaangażowanie zespołów18.
Podsumowanie
Czy ESG ułatwia prowadzenie biznesu? Odpowiedź zależy od tego, z jakiej perspektywy patrzymy. W krótkim okresie ESG może być wyzwaniem, generuje nowe obowiązki, wymaga inwestycji i zmiany kultury organizacyjnej. Dla wielu firm oznacza to czasochłonny i kosztowny proces. Jednak ignorowanie ESG to ryzyko jeszcze większe: ograniczony dostęp do rynków, sankcje, utrata zaufania klientów i partnerów.
W dłuższym horyzoncie ESG jawi się jako inwestycja w stabilność, rozwój i konkurencyjność. To sposób na lepsze zarządzanie, budowanie relacji z otoczeniem i identyfikowanie szans rynkowych. W czasach, gdy społeczne i środowiskowe oczekiwania wobec biznesu rosną, ESG przestaje być opcją, staje się nieodzownym elementem strategii każdej odpowiedzialnej firmy.
Dlatego warto pamiętać, że ESG to nie zbiór modnych inicjatyw, ale narzędzie. Narzędzie, które jeśli zostanie dobrze wdrożone, realnie wspiera prowadzenie biznesu. Nie wszystko, co warto, opłaca się od razu, ale to, co się opłaca w długim terminie, często warto wprowadzać już dziś.
Mateusz Binkowski
Bibliografia
- dr Agata Gniadkowska-Szymańska, Zrównoważony rozwój, społeczna odpowiedzialność biznesu (CRS) i ESG w świetle uregulowań prawnych w Polsce i Unii Europejskiej, „KWARTALNIK NAUK O PRZEDSIĘBIORSTWIE”, 2025, nr 1 (75), s. 96.
- Komisja Europejska. (2022). Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD).
- Ministerstwo Rozwoju i Technologii, “Badanie dotyczące świadomości i gotowości na wdrażanie polityk zrównoważonego rozwoju w sektorze MŚP w Polsce”, raport z badania 1410 polskich przedsiębiorców realizowanego od września do grudnia 2023 r.
- European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG). (2023). European Sustainability Reporting Standards (ESRS).
- Urbaniec, M. (2021). Bariery i determinanty wdrażania koncepcji zrównoważonego rozwoju w przedsiębiorstwach. Ekonomia i Środowisko, 76(1), s. 18 – 32.
- EFRAG, „State of play as of Q2 2024 | Implementation of European Sustainability Reporting Standards (ESRS): Initial Practices from Selected Companies”, s. 10 – 21.
- Mahmood Mirza, „The Long-Term View: Why Companies Should Embrace Strategic ESG Over Tactical Approaches”, Forbes, marzec 2025.
- Pantazi, T. The Introduction of Mandatory Corporate Sustainability Reporting in the EU and the Question of Enforcement. Eur Bus Org Law Rev 25, s. 509–532 (2024).
- „ESG Performance Drivers: Data & Analytics” – PwC Switzerland, grudzień 2024, dostępne przez: https://www.pwc.ch/en/insights/digital/data-management-esg-performance.html, na dzień 15.05.2025.
- „How ESG Cultivates a New Paradigm in Risk Management” – EY, marzec 2024, https://www.ey.com/en_ch/insights/sustainability/how-esg-cultivates-a-new-paradigm-in-risk-management, na dzień 15.05.2025.
- https://inwestycje.pl/biznes/raportowanie-esg-obciazy-polskie-msp-kosztami-14-26-mld-zl-rocznie/, na dzień 15.05.2025.
- Rocío Redondo Alamillos and Frédéric de Mariz (2022), How Can European Regulation on ESG Impact Business Globally?, Journal of Risk and Financial Management, 15, 291.
- Finance Research Letters, Volume 69, Part B, November 2024, How ESG enhances corporate competitiveness: Mechanisms and Evidence.
- Resources Policy, Volume 86, Part A, October 2023, Digitalization of the economy and resource efficiency for meeting the ESG goals.
- „The hidden benefits of ESG: Are sustainable practices the key to retaining top talent?” – Staffing Industry Analysts, 2023, https://www.staffingindustry.com/editorial/staffing-stream/hidden-benefits-esg-are-sustainable-practices-key-retaining-top-talent, na dzień 15.05.2025
1dr Agata Gniadkowska-Szymańska, Zrównoważony rozwój, społeczna odpowiedzialność biznesu (CRS) i ESG w świetle uregulowań prawnych w Polsce i Unii Europejskiej, „KWARTALNIK NAUK O PRZEDSIĘBIORSTWIE”, 2025, nr 1 (75), s. 96.
2Komisja Europejska. (2022). Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD).
3Ministerstwo Rozwoju i Technologii, “Badanie dotyczące świadomości i gotowości na wdrażanie polityk zrównoważonego rozwoju w sektorze MŚP w Polsce”, raport z badania 1410 polskich przedsiębiorców realizowanego od września do grudnia 2023 r.
4Ibidem.
5European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG). (2023). European Sustainability Reporting Standards (ESRS).
6Urbaniec, M. (2021). Bariery i determinanty wdrażania koncepcji zrównoważonego rozwoju w przedsiębiorstwach. Ekonomia i Środowisko, 76(1), s. 18 – 32.
7EFRAG, „State of play as of Q2 2024 | Implementation of European Sustainability Reporting Standards (ESRS): Initial Practices from Selected Companies”, s. 10 – 21.
8Mahmood Mirza, „The Long-Term View: Why Companies Should Embrace Strategic ESG Over Tactical Approaches”, Forbes, marzec 2025.
9Pantazi, T. The Introduction of Mandatory Corporate Sustainability Reporting in the EU and the Question of Enforcement. Eur Bus Org Law Rev 25, s. 509–532 (2024).
10„ESG Performance Drivers: Data & Analytics” – PwC Switzerland, grudzień 2024, dostępne przez: https://www.pwc.ch/en/insights/digital/data-management-esg-performance.html, na dzień 15.05.2025.
11„How ESG Cultivates a New Paradigm in Risk Management” – EY, marzec 2024, https://www.ey.com/en_ch/insights/sustainability/how-esg-cultivates-a-new-paradigm-in-risk-management, na dzień 15.05.2025.
12https://inwestycje.pl/biznes/raportowanie-esg-obciazy-polskie-msp-kosztami-14-26-mld-zl-rocznie/, na dzień 15.05.2025.
13Ibidem.
14Rocío Redondo Alamillos and Frédéric de Mariz (2022), How Can European Regulation on ESG Impact Business Globally?, Journal of Risk and Financial Management, 15, 291.
15Ibidem.
16Finance Research Letters, Volume 69, Part B, November 2024, How ESG enhances corporate competitiveness: Mechanisms and Evidence.
17Resources Policy, Volume 86, Part A, October 2023, Digitalization of the economy and resource efficiency for meeting the ESG goals.
18„The hidden benefits of ESG: Are sustainable practices the key to retaining top talent?” – Staffing Industry Analysts, 2023, https://www.staffingindustry.com/editorial/staffing-stream/hidden-benefits-esg-are-sustainable-practices-key-retaining-top-talent, na dzień 15.05.2025.
